وبلاگ شخصی -احمد سوری

منظور از حسابداری صنعتی (بهای تمام شد) چیست؟
حسابداری صنعتی شاخه‌ای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه  بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته با و تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و بررسی‌ راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.

اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست ؟
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشند تا مدیران با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.
 کاربرد حسابداری بهای تمام شده چیست ؟
گاهی تصور می‌شود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی می‌باشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر مؤسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهای تمام شده در بانکها، شرکتهای بیمه عمده فروشی‌ها ، شرکتهای حمل و نقل ، شرکتهای هواپیمایی ، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها در جهت کارایی بیشتر استفاده می‌گردد.
حسابداری صنعتی:
حسابداری صنعتی حوزه‌ ای از حسابداری که به چگونگی محاسبه قیمت تمام شده محصول جهت اندازه گیری موجودیتها و تعیین سود دوره و کنترل هزینه‌ها و سایر موارد تأکید دارد.
حسابداری صنعتی طی یک فرآیند هزینه‌ها را شناسایی ، اندازه گیری، طبقه بندی، تلخیص و جمع آوری نموده که اصطلاحاً به این فرآیند هزینه یابی اطلاق می‌شود.
همچنین حسابداری صنعتی سیستمی است که اطلاعات به وجود آمده تواماً در سیستم‌ حسابداری مالی و حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار می‌گیرد در حسابداری مالی هنگام تهیه صورتهای مالی اطلاعات حسابداری صنعتی تحت عنوان موجودی کالای پایان دوره مورد استفاده قرار می‌گیرد همچنین در سیستم مدیریت این اطلاعات در برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری‌ها مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
از آنجایی که بخشی از فرآیند سیستم حسابداری صنعتی به شناسایی هزینه‌ها می‌انجامد لذا در این بخش ابتدا تعریفی از هزینه ادامة سیستمی به طبقه بندی هزینه‌ها اشاره می‌شود :
حسابداری مالی تعریف ویژه ایی را از هزینه ارائه نموده است:
هزینه به معنی خروج وجه نقد از یک واحد انتفاعی یا مصرف یا استهلاک دارائی‌های موجود و یا افزایش بدهی‌ها و یک واحد ترکیبی از آنها که در نتیجه اجرای فعالیتهای اصلی یا جانبی واحد تجاری، واقع و به کاهش حقوق صاحبان سهام منجر می‌شود اطلاق می‌گردد.
در حسابداری صنعتی هزینه به عنوان منابع فدا شده برای رسیدن به یک هدف خاص ، معرفی می‌نماید همچنین حسابداری صنعتی علاوه بر هزینه‌های اضافی گذشته با هزینه‌های برآوری و آتی . (منابعی که قرار است در آینده مصرف یا فدا شوند) نیز سر و کار دارند.

اجزاء و عوامل بهای تمام شده کدام است ؟
عوامل اصلی تشکیل دهنده بهای تمام شده شامل 3 دسته زیر می باشند که از بین آنها، مواد اولیه و دستمزد نیز به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می گردد:
مواد اولیه    
دستمزد  
سربار  
 
1- مواد اولیه:
مواد اولیه بخش اصلی کالا و محصول می باشد که با توجه به ارتباط آن با تولید، به دو بخش زیر تقسیم می شوند:
 
الف - مواد مستقیم:
آن بخش از مواد اولیه مصرفی که مستقیماً در ساخت کالا نقش دارد را مواد مستقیم گویند به عنوان مثال چوب و پارچه استفاده شده در ساخت مبل مواد مستقیم می باشد.
ب - مواد غیر مستقیم:
آن بخش از مواد اولیه که برای تکمیل کالا ضروری است ولی به علت مصرف ناچیز آن نمی توان  آن را به عنوان مواد مستقیم مصرفی تولید در نظر گرفت مواد غیر مستقیم محسوب می شود مانند مصرف میخ و چسب در ساخت مبل .
 
2-  دستمزد:
حقوق و حق الزحمه ای که بابت تولید کالا و تبدیل مواد به کالا به کارگران پرداخت میشود به عنوان دستمزد تولید در نظر گرفته می شود. .
دستمزد نیز با توجه به ارتباط با کالای تولید شده به دو بخش زیر تقسیم می شود:
 
الف -  دستمزد مستقیم:
دستمزدی است که بابت کاری پرداخت می شود که مستقیما صرف تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده می شود .
ب - دستمزد غیر مستقیم:
دستمزدی است که بابت کاری پرداخت می شود که مستقیماً در ساخت و ترکیب کالای ساخته شده نقش نداشته است مانند حقوق نگهبانان و سر کارگران کارخانه و..... 
 
3- سربار:
کلیه هزینه هایی که در جریان تولید اتفاق می افتند ولی نمی توان آنها را به طور مستقیم و مشخص به اقلامی از تولید یا محصولی خاص اختصاص داد به عنوان سر بار کارخانه و یا سایر هزینه ها شناسایی می شوند نمونه های مشخص این هزینه ها، مواد غیر مستقیم تولید ، دستمزد غیر مستقیم ، هزینه تعمیرات و هزینه های استهلاک ماشین آلات ، هزینه بیمه و سایر مواد مشابه می باشد.
 
تصمیم گیری صحیح در مورد هزینه های فوق و ارتباط آن با محصول یا خدمات، یکی از مهمترین مسائل در حسابداری صنعتی می باشد.