صادرات خشکبار ایران به کمتر از یک‌میلیارد دلار کاهش یافت
دنیای‌اقتصاد : مالیات آب‌مجازی صادرات خشکبار در ایران را به کمتر از یک‌میلیارد دلار کاهش داد. این خبری است که دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار داده است. از تاریخ اول فروردین ۱۴۰۱ گمرکات بخشنامه‌‌‌‌‌‌‌ای را اجرا کردند که بنابر آن، از صادرکنندگان نیم‌درصد از ارزش کالاهای صادراتی به‌عنوان مالیات آب‌مجازی دریافت می‌شود. همین امر موجب‌شده که قیمت خشکبار ایرانی در بازارهای جهانی، غیررقابتی شود و این محصولات نتوانند با رقیبان خارجی خود در این حوزه رقابت کنند. حالا با وجود مزیت‌های رقابتی خشکبار در حوزه صادرات، سهم ایران از بازار جهانی در حال کاهش است.
کشورهایی مانند آمریکا و‌ترکیه بازارهای خود را توسعه داده‌اند و محصولات آنها در حال جایگزین‌شدن به‌جای تولیدات ایرانی است. از نگاه فعالان حوزه کشاورزی ابهامات زیادی در روند اجرای این بند‌قانونی به‌وجود آمده و اثر منفی در میزان صادرات انواع خشکبار، زعفران، خرما، انگور و دیگر محصولاتی که جزو کم آب‌برها هستند، داشته است. دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار با اشاره به غیررقابتی‌شدن محصولات باغی در بازارهای صادراتی گفت: صادرات امسال خشکبار کشور به کمتر از یک‌میلیارد دلار رسیده است. طبق اطلاعات ارائه‌شده از اتحادیه صادرکنندگان خشکبار، میزان صادرات سالانه ایران در حوزه خشکبار حدود ۳میلیارد دلار بوده که متاسفانه در سال‌جاری این رقم به کمتر از یک‌میلیارد دلار، کاهش یافته‌است. به گزارش مهر، زین‌‌‌‌‌‌‌العابدین هاشمی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار علت کاهش میزان صادرات را غیررقابتی‌بودن بهای تمام‌شده خشکبار ایران در بازارهای صادراتی عنوان کرد. آنچه در این بین از سوی فعالان بخش کشاورزی و تولیدکنندگان خشکبار کشور عنوان می‌شود، دریافت نیم‌درصد عوارض از صادرات آب‌مجازی است که طبق قانون بودجه‌سال۱۴۰۱ باید هنگام صادرات از همه انواع محصولات کشاورزی، دریافت شود. این نیم‌درصد عوارض موجب افزایش قیمت تمام‌شده محصولات شده و قدرت رقابت را از محصولات ایرانی در بازارهای صادراتی گرفته‌است. این موضوع از ابتدای سال توسط پسته‌‌‌‌‌‌‌کاران استان کرمان مورد انتقاد و پیگیری قرار گرفت و نامه‌‌‌‌‌‌‌نگاری‌‌‌‌‌‌‌هایی با تاکید بر لزوم توقف اجرای این بند‌قانونی انجام شد که متاسفانه به نتیجه نرسید. به‌تازگی رسیدگی به انتقادهای ناشی از دریافت نیم‌درصد عوارض صادرات آب‌مجازی از محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در قانون بودجه سال۱۴۰۱ در نشست کارگروه شورای گفت‌‌‌‌‌‌‌وگو نیز انجام شد و شرایطی به‌وجود آمد تا اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه توسط بخش‌خصوصی و رویکرد دولت نسبت به این موضوع مطرح و بررسی شود و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی نیز نظر خود را درباره غیرکارشناسی‌بودن این بند‌قانونی عنوان کنند. موضوع مصرف بهینه آب و مدیریت آن یک بحث کارشناسی و علمی است که به مطالعات دقیق نیاز دارد و نمی‌توان با یک بند‌قانونی و حکم یکسان درباره همه انواع محصولات کشاورزی در مدیریت آب، موفق بود. دریافت نیم‌درصد عوارض صادرات آب‌مجازی از همه محصولات کشاورزی و صنایع غذایی و حتی حوزه شیلات یک اقدام غیرکارشناسی است که به روند صادرات این نوع محصولات آسیب زده‌است. دیدگاه برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی و اقتصادی بر این است که دریافت نیم‌درصد عوارض صادرات آب‌مجازی نباید از همه انواع محصولات کشاورزی و صنایع غذایی باشد، زیرا مصرف آب در تولید محصولات متفاوت بوده و در برخی بیشتر و در برخی کمتر است. از طرفی در این بند‌قانونی چون به‌صورت عام صحبت‌شده و از طرفی آیین‌نامه اجرایی برای آن تدوین نشده، نهادهای اجرایی آن را به تمام بخش صنایع غذایی از جمله حوزه شیلات تعمیم داده‌اند؛ درحالی‌که اساس پرورش و تولید انواع ماهی، میگو و ... در آب است و آب مصرفی در این حوزه جاری بوده و به چرخه مصرف برمی‌گردد. زین‌‌‌‌‌‌‌العابدین هاشمی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار، درباره بهره‌‌‌‌‌‌‌وری و کاهش آب‌‌‌‌‌‌‌بری بر لزوم تولید محصولات دارای مزیت با توجه به بحران فعلی خشکسالی، تاکید و تولید خشکبار که هر دو ماه یکبار به آبیاری نیاز دارد را توصیه کرد.
