وبلاگ شخصی -احمد سوری

سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می‌شوند و پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات در قالب حق تقدم (که پیش‌تر توضیح داده شد)، در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام می‌گوینـد. باید توجه داشت فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه می‌دهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارند) حق تقدم خرید سهام، تعلق می‌گیرد.
نحوه استفاده گواهی حق تقدم خرید سهام چگونه است؟

پس از افزایش سرمایه، سه حالت کلی در مورد گواهی حق تقدم وجود خواهد داشت:

این گواهی حق تقدم را خود سهامدار به قیمت روز تابلو معاملات می‌فروشد (ارزش این گواهی حق تقدم در مثال‌ها توضیح داده شد). چنانچه به روش مرسوم ایران باشد، کافی است از قیمت خود سهم که روی تابلو معاملات مشاهده می‌کنید ۱,۰۰۰ ریال کسر کنید و محدوده قیمت این حق تقدم‌ها را برآورد کنید. مهلت خرید و فروش این اوراق در یک بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.

برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مورد نظر در آینده با افزایش مواجه شـود، داشتن سهم جدید جذابیت دارد و همین امر باعث می‌شود که فرد مبلغ مطالبه شده توسط شرکت (معمولا در ایران همان ارزش اسمی یعنی ۱,۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کند تا گواهی حق تقدم او تبدیل به سهم شود. مهلت واریز این وجه نیز در همان بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.

برخی از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت یا به هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین‌شده هیچ اقدامی نسبت به این گواهی انجام ندهند. یعنی سهامدار نه اقدام به فروش می‌کند و نه مبلغ مطالبه‌شده را به حساب شرکت واریز می‌کند. در این صورت شرکت پس از پایان مهلت مقرر، این گواهی‌ها را که اصطلاحا به آن حق تقدم های استفاده نشده می‌گویند، حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز با رعایت مفاد آیین نامه معاملات بورس، با قیمت روز بازار به عموم سرمایه‌گذاران عرضه کرده و وجوه حاصل از این فروش را، پس از کسر هزینه های مربوطه (هزینه آگهی و هزینه‌هایی از این قبیل که مبلغ چندانی نخواهد بود) به حساب سهامداری که دارنده گواهی حق تقدم بوده، واریز می‌کند).

توصیه می‌شود چنان چه از افزایش سرمایه شرکت آگاهی دارید ولی تمایل به واریز وجه (۱,۰۰۰ ریال) به حساب شرکت و تبدیل حق تقدم به سهم را ندارید، درباره ۶۰ روزه نسبت به فروش گواهی‌های حق تقدم خود اقدام کنید.
چطور می‌توان از افزایش سرمایه شرکت‌ها مطلع شد و مراحل کار آن به چه صورتی خواهد بود؟

در حال حاضر کلیه اطلاعات شرکت‌های بورسی و فرابورسی در سامانه کدال قابل رؤیت است و می‌توان علاوه بر گزارش‌های مالی و سایر اطلاعات به اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکت‌ها نیز دسترسی پیدا کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ‌ایران «سازمان بورس و اوراق بهادار» در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و به منظور نظارت بر حسن اجرای قانون، اتخاذ تدابیر لازم جهت پیش‌گیری از وقوع تخلفات در بازار اوراق بهادار و نیز نظارت بر افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکت‌های ثبت شده نزد «سازمان» بر عهده هیئت‌مدیره این سازمان است.

در همین خصوص سامانه یکپارچه گردآوری، نظارت و انتشار الکترونیکی اطلاعات به نشانی WWW.CODAL.IR به منظور مکانیزه کردن، جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات مالی شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان و سایر اشخاصی که طبق قانون بازار اوراق بهادار ملزم به گزارش اطلاعات خود هستند، طراحی شده است.

بنابراین برای به دست آوردن هر گونه اطلاعات مهم مربوط به شرکت‌های بورسی و فرابورسی، می‌توان از این مرجع قانونی یعنی سامانه کدال استفاده کرد.