اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی
رشد سریع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شکل امروزی شده است. صنعت دامپروری از جهت به کارگیری روشهای جدیدتر و موثرتر دائما در حال تغییر و پیشرفت می باشد. راندمان تولید گوشت یا تخم مرغ وابسته به توانائی ژنتیکی گله مورد پرورش است. یک دامپرور زمانی موفق است که توانائی ژنتیکی گله را در مورد راندمان تولید ، در بالاترین سطح ممکن بروز دهد. یکی از شروط اصلی برای رسیدن به حداکثر راندمان تولید ، تغذیه متعادل گله می باشد. به همین دلیل تهیه یک جیره غذائی متعادل از نظر مواد مغذی (پروتئین ، کربوهیدرات ، چربی ، مواد معدنی ، ویتامین ها) که جوابگوی احتیاجات حیوان باشد الزامیست. البته به همان اندازه که کمبود یک ماده مغذی در جیره غذائی می تواند موجب افت راندمان تولید شود ، بالا بودن میزان همان ماده مغذی در جیره نیز ، هم موجب ضرر اقتصادی شده و هم می تواند به سلامت حیوان لطمه وارد نماید
از طرف دیگر هدف یک دامپروری در کنار تولید پروتئین حیوانی ، سودآوری می باشد. از آنجائیکه بیشترین هزینه تولید فرآورده های دامپروری مربوط به تغذیه می باشد (۷۰-۶۰%هزینه ها) ، در نتیجه تهیه جیره ای الزامیست که علاوه بر تامین احتیاجات غذائی حیوان ، از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد. در حقیقت یکی از رموز موفقیت برای دامپرور ، تهیه جیره متعادل با حداقل قیمت است. برای نیل به این هدف باید از منابع خوراکی محدود و گران قیمت به بهترین نحو استفاده نمود. تهیه جیره غذایی کار چندان ساده ای نبوده و منحصر به مخلوط کردن چند قلم ماده خوراکی نیست ، بلکه نیاز به داشتن اطلاعات کامل از احتیاجات غذائی گله مورد پرورش و ترکیب و کیفیت خوراک ها دارد.
علی رقم پیشرفتگی نرم افزارهای مخصوص جیره نویسی وقتی از کامپیوتر برای تعیین فرمول دان استفاده می شود ، باید در مورد قابل استفاده بودن جیره از نظر فیزیولوژی دستگاه گوارش حیوان ارزیابی صورت گیرد. زیرا کامپیوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوری می کند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اولیه ، در نتیجه کار کامپیوتر منعکس می شود. همچنین شرط اصلی تهیه جیره های متعادل با حداقل قیمت توسط کامپیوتر ، دادن درست ترین اطلاعات از جمله ترکیب شیمیایی خوراکها و قیمت خوراکهای مورد نظر است.
تفاله سیب:
مزایای تغذیه ای :
تفاله سیب یک منبع خوب از الیاف قابل هضم برای نشخوارکنندگان بوده، اما میزان پروتئین آن کم است( ترکیب این ماده در جدول صفحه یبعد آورده شده است). هنگام تولید این محصول جانبی به منظور کمک به استخراج عناصر ، از ترکیباتی جاذب مانند تراشه های چوب استفاده می شود و به همین دلیل کیفیت تغذیه ای محصول می توان بطور محسوسی کاهش یابد. تفاله سیب به صورت یک فرآورده مرطوب تقریبا حاوی 20 درصد ماده خشک بوده و میزان پروتئین خام آن کم (7%) و انرژی آن متوسط است. این محصول از خوش خوراکی بالایی برخوردار بوده و برای اغلب نشخوارکنندگان یک جایگزین مطلوب برای علوفه محسوب می شود، اما از آنجایی که بطور طبیعی از نظر مواد معدنی فقیر است، باید همراه با مکمل های معدنی مناسب مصرف شود.
خوش خوراکی :
در حالت تازه بسیار خوش خوراک بوده، بنابر این توصیه می شود با توجه به امکانات و شرایط نگهداری ، حتی الامکان بطور روزانه تهیه و مصرف شود تا رطوبت بالای آن مشکل ساز نگردد.
محدودیت های مصرف ( عوامل ضد تغذیه ای ):
متغیر بودن سطح تولید و میزان مواد مغذی این خوراک ، مصرف وسیع آن در جیره ها را دچار مشکل می نماید. وجود پکتین ها و پنتوزان ها ممکن است در نشخوارکنندگان جوان ، خوک ، گوساله های جوان و یا بره های جوان سبب ایجاد اختلالات هضمی گردد. در نشخوارکنندگان بالغ به دلیل تکامل سیستم گوارشی این مشکلات وجود ندارد.