نحوه محاسبه بهای تمام شده شرکت خدماتی
بهای تمام شده شرکت خدماتی شامل دستمزد و هزینههای سربار است. از روشهای هزینه یابی سفارش کار و یا روش هزینه یابی مرحله ای جهت محاسبه بهای تمام شده خدمات میتوان استفاده نمود.
در روشهای یاد شده اقلام بهای تمام شده را بین خدمات در دست اقدام و یا دوایر مختلف شرکت خدماتی تسهیم مینمایند.
در شرکت هایی که برای هر یک از دوائر ارائه کننده خدمات یک حساب کار در جریان در دفتر کل افتتاح شده و بهای تمامشده خدمات طبق دوائر ارائه دهنده خدمات تعیین و کنترل میشود، از روش هزینه یابی مرحله ای جهت محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی استفاده شده است.
اگر جهت هر یک از خدمات در دست اقدام یک حساب کار در جریان در دفتر کل افتتاح شده و بهای تمام شده هر خدمت به صورت مجزا محاسبه و کنترل میگردد، جهت محاسبه بهای تمام شده شرکت خدماتی از روش هزینه یابی سفارش کار استفاده شده است.
هزینه یابی چیست؟
مراحلی که طی میشود تا بهای تمام شده خدمات ارائه شده به مشتریان تعیین گردد هزینهیابی نامیده میشود. به عبارتی دیگر هزینه یابی روشی برای تهیه و ثبت گزارشهای حسابداری بوده و مواد اولیه، دستمزد و سربار را کنترل مینماید.
هزینه یابی سفارش کار و هزینهیابی مرحله ای دو روش هزینهیابی مرسوم هستند که براساس نوع و ماهیت عملیات برای تعیین بهای تمام شده شرکتخدماتی مورد استفاده قرار می گیرد.
هزینهیابی برمبنای فعالیت شرکت خدماتی :
یکی از سیستمهای نوین هزینه یابی شرکتهای خدماتی که بیشتر بر روی هزینههای غیر مستقیم تمرکز دارد، هزینه یابی بر مبنای فعالیت میباشد.
این روش نوعی از روش هزینهیابی میباشد که ابتدا هزینهها به فعالیتها تخصیص داده شده و سپس هزینههای گردآوری شده به خدمات ارائه شده سرشکن میگردد.
استفاده از این روش منجر به ارائه خدمات بهتر همراه با هزینههای کمتر میگردد. زیرا در این سیستم از مبنای تسهیم هزینه متناسب با هر فعالیت استفاده میشود که همین امر به آسانی قادر به سنجش روشهای نوین در محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی است.
هزینه یابی سفارش کار شرکت خدماتی :
هزینه یابی سفارش کار یکی از روشهای هزینهیابی بوده که بیشتر در شرکتهای تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد اما در شرکتهای بازرگانی و خدماتی نیز قابل استفاده میباشد.
در شرکتهای خدماتی هر یک از مشتریان بعنوان یک هدف هزینه در نظر گرفته میشود و خدمات منحصر به فرد و مجزا به هر کدام از آنها ارائه میگردد.
هزینه یابی سفارش کار مجموعه روش هایی است که برای جمع آوری، تشخیص، ثبت و تخصیص هزینهها و همچنین تفکیک سفارشها از نقطه شروع تا پایان عملیات خدماتی یا تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد.
هزینه یابی مرحله ای شرکت خدماتی :
در شرکتهای تولیدی هنگامی از این سیستم استفاده میگردد که مقدار تولید انبوه، پیوسته و محصولات مشابه زیاد باشد، به همین ترتیب در صورتی که در شرکتهای خدماتی نیز خدمات مشابه به مشتریان ارائه گردد، از هزینهیابی مرحله ای استفاده میشود. بهای تمامشده خدمات در سیستم هزینه یابی مرحله ای در یک دوره زمانی محاسبه میشود.
جهت محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی (Cost of service company) در روش هزینهیابی مرحله ای برای هریک از دوایر خدمت یک حساب کار در جریان در دفتر کل افتتاح شده و سپس بهای تمامشده خدمات بر حسب دوایر ارائه دهنده آن خدمات تعیین میگردد.
فرمولهای محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی :
یکی از مهم ترین وظایف تعریف شده در حسابداری صنعتی محاسبه بهای تمام شده و سود شرکت میباشد. سه بخش مواد، دستمزد و سربار اجزای اصلی حسابداری بهای تمام شده می باشند.
نحوه محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی همانند شرکتهای تولیدی و بازرگانی میباشد، اما تفاوت عمده ای که شرکتهای خدماتی با شرکتهای تولیدی دارد این است که در محاسبه بهای تمام شده شرکتهای خدماتی هزینه مواد نخواهیم داشت و بهای تمام شده خدمات شامل دستمزد و سربار میباشد.
فرمولهای محاسبه بهای تمام شده :
شرکتهای تولیدی و بازرگانی با کالا و مواد سر و کار دارند و فرمول بهای تمام شده در این دو نوع شرکت به شرح زیر است:
مواد مستقیم + سربار + دستمزد مستقیم = بهای تمام شده
شرکتهای خدماتی با کالا و مواد سرکار ندارند در نتیجه دو عنصر اصلی بهای تمام شده شرکتخدماتی دستمزد مستقیم و سربار میباشد که فرمول آن به شرح زیر است:
سربار + دستمزد مستقیم = بهای تمام شده شرکت خدماتی
فرمول بهای تمام شده کالای ساخته شده:
با توجه به اینکه شرکتهای تولیدی اقدام به ساخت کالا مینمایند بهای تمام شده کالای ساخته شده در شرکتهای تولیدی کاربرد دارد.
بهای تمام شده کالای ساخته شده سمت راست ترازنامه تحت عبارت موجودی کالا با ماهیت دارایی ذخیره میشود که شامل موجودیهای مواد اولیه و سربارهای ساخت در فرمول قیمت تمام شده میباشد. فرمول بهای تمام شده کالای ساخته شده به شرح زیر است:
بهای تمام شده کالای در جریان ساخت پایان دوره + موجودی کالای در جریان ساخت ابتدای دوره + هزینههای تولید = بهای تمام شده کالای ساخته شده
هزینههای تولید نیز طبق فرمول زیر محاسبه میگردد:
هزینه سربار + هزینه دستمزد مستقیم + هزینه مواد مستقیم = هزینههای تولید