واعلمو انما اموالکم و اولادکم فتنه - و بدانید که جز این نیست مالهایتان و اولادتان فتنه و بلاست. انفال آیه 28
درپاسخ به توضیح ذیل توجه کنید :
1- وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ (انفال- 28)
و بدانید اموال و اولاد شما وسیله آزمایش است و پاداش عظیم (براى آنها که از عهده امتحان برآیند) نزد خدا است.
1-بر خلاف تصور و برداشت شما کلمه فتنه در این موارد به معنای بلا نمی باشد زیرا کلمه فتنه از ماده فتن به معنای گذاشتن طلا در آتش است تا خوبى آن از ناخوبى آشکار شود (مفردات) . در مجمع فرموده: فتنه، امتحان، اختبار نظیر هماند «فتنت الذهب فى النار» آنوقت گویند که طلا را در آتش براى خالص و ناخالص بودن آن امتحان کنى.وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ ... انفال: 28. بدانید که اموال و اولاد شما امتحانى است که با آنها امتحان کرده می شوید تا بدتان از خوبتان روشن شود .
2- در آیه مورد پرسش خداوند به مسلمانان هشدار مىدهد که مواظب باشند علاقه به امور مادى و منافع زودگذر شخصى پرده بر چشم و گوش آنها نیفکند و مرتکب خیانتهایى که سرنوشت جامعه آنها را به خطر مىافکند نشوند مىگوید: بدانید اموال و اولاد شما وسیله آزمایش و امتحان شما هستند (وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ (
کلمه فتنه در این گونه موارد به معناى وسیله آزمایش است و در حقیقت مهمترین وسیله آزمون ایمان و کفر، شخصیت و فقدان شخصیت، و میزان ارزش انسانى اشخاص، همین دو موضوع است.
چگونگى به دست آوردن اموال، و چگونگى خرج کردن آنها، و طرز نگاهدارى آن، و میزان دلبستگى و علاقه به آن، همگى میدانهاى آزمایش بشر است بسیارند کسانى که از نظر عبادات معمولى و تظاهر به دین و مذهب، و حتى گاهى از نظر انجام مستحبات، بسیار سخت گیرند و وفا دارند، اما به هنگامى که پاى یک مسئله مالى به میان مىآید، همه چیز کنار مىرود و تمام قوانین الهى، و مسائل انسانى، و حق و عدالت، به دست فراموشى سپرده مىشود.
3- در مورد فرزندان، که میوههاى قلب انسان و شکوفههاى حیات او هستند نیز غالبا چنین است بسیارى از کسانى را که به ظاهر پاىبند به امور دینى و مسائل انسانى و اخلاقى هستند مىبینیم که به هنگامى که پاى فرزندشان به میان مىآید گویى پردهاى بر افکارشان مىافتد و همه این مسائل را فراموش مىکنند، عشق به فرزند سبب مىشود که حرام را حلال، و حلال را حرام بشمرند و براى تامین آینده خیالى او تن به هر کارى بدهند و هر حقى را زیر پا بگذارند، باید خود را در این دو میدان بزرگ امتحان، به خدا بسپاریم و به هوش باشیم که بسیار کسان، در این دو میدان لغزیدند و سقوط کردند و نفرین ابدى را براى خود فراهم ساختند.
بنا بر این باید اگر یک روز لغزشى از ما سر زد در مقام جبران لغزش برآئیم و حتى اموالى که سبب چنین لغزشى شده است در این راه قربانى کنیم.
تفسیر نمونه، ج7، ص: 139