گفتگو با دکتر مهدی صفری، معاون سابق وزارت امورخارجه و سفیر اسبق ایران در چین، روسیه و اتریش
مهدی صفری در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دکتر سعید جلیلی گفت:مشکلات صادرات ما عبارت است از قوانین داخلی، عدم وجود هلدینگ‌های صادراتی و ضعف همزمان در تجهیزات و زیرساخت حمل و نقل.
مهدی صفری در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دکتر جلیلی با موضوع فرصت‌های اقتصادی در تعاملات خارجی، خاطرنشان کرد: درباره اهمیت صادرات رهنمود‌های خوبی داده میشود اما در مرحله اجرا، ضعف داریم.
به گزارش حیات طیبه،وی گره خوردن منافع دولت‌ها با یکدیگر را موجب ایجاد امنیت برشمرد و اظهار داشت: برای آنکه کشوری ضریب امنیتی خود را بالا ببرد، یکی از اقدامات آن ایجاد اشتغال پایدار درون کشور و دیگر اقدام مهم گره زدن منافع کشور به منافع سایر دولت‌ها از طریق رابطه‌ی اقتصادی و بخصوص صادرات است.
صفری دراین باره افزود: یکی از اقدامات مهم کشورهای مختلف برای بالا بردن ضریب امنیتی شان، گرده زدن منافع ملی خود با منافع سایر دولت‌ها از طریق ایجاد روابط اقتصادی و علی الخصوص صادرات کالا و خدمات است.
معاون سابق وزارت امورخارجه درباره پتانسیل همکاری‌های منطقه‌ای برای ایران، تصریح کرد: خوشبختانه پانزده کشور در همسایگی ما وجود دارند که در زمینه‌های بسیار زیادی نظیر خدمات مهندسی، صنعتی و .. نیازمند همکاری اقتصادی با ما هستند.
سفیر سابق ایران در چین، روسیه و اتریش در بخش دیگری از سخنان خود به آسیب شناسی ضعف در دیپلماسی اقتصادی ایران پرداخت.
وی با بیان اینکه وضعیت امروز صادرات ایران تا وضعیت مطلوب فاصله دارد، مشکلات قوانین صادراتی، مدیریت غیر بهینه و عدم استفاده از ابزارهای به روز در زمینه صادرات را از جمله مواردی دانست که نیازمند تغییر برای تحقق پیشرفت در حوزه صادرات است.
صفری درباره مشکلات قانونی در مسیر صادرکنندگان، توضیح داد: قوانین کشور ما درباره تجارت خارجی پایدار نیست؛ یعنی آنکه بازه زمانی قوانین ما برای صادرات و واردات انواع محصولات بسیار کوتاه بوده و گاها چند ماه یکبار تغییر میکند. صادرکننده ما زمانی می‌تواند به راحتی این کار را انجام دهد که با قوانین پایدار فعالیت کند. اگر قرار باشد مقررات و بخشنامه‌ها درباره کالاهای مختلف دائما در حال تغییر باشد، صادرکننده بازار خود را از دست می‌دهد.
وی افزود: نباید سیاست‌های اساسی کشور با تغییر مدیران یا حتی وزرا، تغییر سلیقه بدهد. جایگاه اسناد بالادستی در کشور را نباید تضعیف کنیم. نفت، دارو، غذا، فولاد و .. از جمله نقاط قوت ماست. برای مثال چینی‌ها راهبردهای پنج ساله یا ده ساله دارند که دولتشان موظف به اجرای آن هستند. اینطور نیست که مثلا وزارت اقتصادشان کمبود بودجه خود را با مالیات بر صادرکنندگان تامین کند.
وی در ادامه دومین مشکل حوزه صادرات را عدم هم‌افزایی میان صادرکنندگان دانست و گفت: اعتقاد من این است که باید همانند سایر کشورها به صادرات از طریق ایجاد هلدینگ‌های تجاری روی بیاوریم. این هلدینگ‌ها محصولات را از تولیدکننده یا شرکت های تجاری داخلی خریداری کند و به صورت تخصصی براساس کالا یا منطقه‌ی هدف، فعالیت نمایند.
سفیر سابق ایران در چین با اشاره به تجربه کشورهای مختلف در زمینه صادرات، اذعان داشت: برای مثال ژاپنی ها 10 هلدینگ دارند که صادرات و واردات آنها از طریق این کمپانی ها صورت میگیرد و با تقسیم‌بندی کردن مناطق مختلف دنیا میان آنها، فعالیت تجارت خارجی خود را به این هلدینگ‌ها سپرده‌اند. به طریق مشابه در کره‌جنوبی یا چین نیز به همین صورت اقدام میشود؛ دولت سیاست‌گذاری میکند و هلدینگ‌های خصوصی یا دولتی، بازاریابی و صادرات را انجام میدهند.
در ادامه صفری با اشاره به مشکلات مختلف حوزه حمل و نقل، سومین مشکل صادرات را به کمبود تجهیزات و زیرساخت حمل و نقلی در ایران مربوط دانست.
وی دراین باره توضیح داد: برای مثال کمبود تجهیزات برای صادرات مواد غذایی یکی از این موارد است. در همین راستا بحث مسیر ترانزیت مطرح میشود.من زمانی که در روسیه سفیر بودم، بین ایران، هند و روسیه قرارداد ایجاد کریدور شمال و جنوب امضا شد. چندین سال است که این مسیر ترانزیتی ریلی هنوز شکل نگرفته است در حالیکه میتوانیم درآمد و اشتغال بسیار خوبی از این مسیر بدست آوریم.
صفری با تاکید بر لزوم ایجاد زیرساخت های راهبردی برای حمل و نقل ریلی کشور به منظور ایجاد اشتغال و ارزآوری، تصریح کرد: مسیر های ترانزیتی نظیر چابهار-مشهد یا مشهد – تبریز بسیار برای کشورهای مشترک المنافع و آسیایی مهم است؛ ما میتوانیم از این نیاز آنها به بهترین وجه درآمدزایی داشته باشیم. حتی آنها خودشان تمایل دارند تا بر روی ساخت این مسیر ترانزیتی سرمایه‌گذاری کنند. در این بنادر و ایستگاه‌هایی که در مسیر تشکیل میشود، چه میزان شغل ایجاد خواهد شد؟
وی خاطرنشان کرد: وقتی این منافع اقتصادی به هم گره می‌خورد طبیعتا اشتراک سیاسی نیز می‌آورد و حتی در مجامع بین‌المللی برای ما ایجاد قدرت خواهد کرد.
همچنین صفری در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان با تشویق سفارت‌خانه ها، گام رو به جلو در حوزه صادرات برداشت یا خیر، گفت: من با رویکرد ارائه بودجه بر مبنای عملکرد یا به عبارت دیگر تشویق سفارت‌خانه‌ها براساس عملکردشان نسبت به تامین کالاهای اساسی و بازاریابی برای تولیدات ملی موافقم.
وی دراین باره افزود: این کار موجب فعال شدن بیش از پیش سفارت‌خانه‌ها در راستا تامین منافع اقتصادی کشور خواهد شد. سفارت‌خانه ها نقش دیده‌بانی دارند؛ هرچه آنها دقیق‌تر بتوانند نیازهای کشور هدف را تشخیص بدهند و برای تولیدکنندگان داخلی مذاکره کننده، صادرات نیز رشد خواهد کرد.
معاون سابق اروپا و آمریکای وزارت خارجه در ادامه با اشاره به سخنان اخیر رهبر انقلاب مبنی بر لزوم بی اثر کردن تحریم ها، اظهار داشت: گام مهمتر از دور زدن تحریم، خنثی سازی آن است. مانور آمریکایی‌ها بر محور تحریم ثانویه گسترده نیست؛ آنها روی نقاط ناپایدار دست میگذارند. مانند بحث تحریم بنزین که بالاخره ما از این تهدید خارج شدیم و امروز صادرکننده هستیم. امروز نیز تمرکز بر موضوع پتروپالایشگاه‌ها ضروری است؛ اگر نفت را به فرآورده تبدیل کنیم، دست آنها از تحریم نفتی قطع میشود.
وی با بیان اینکه خواستن، توانستن است از تلاش چینی ها برای تامین غذای مردم خود سخن گفت و ابراز داشت: چینی ها با 1.4میلیارد جمعیت امروز غذای خود را تامین میکند؛ کشت فراسرزمینی یکی از کارهای آنهاست. در کشورهای مختلف زمین اجاره میکنند و بالاخره غذای خود را تامین میکنند. پس خواستن توانستن است.
