ادامه استاندارد حسابداری 26
پیوست شماره 1 (ادامه)
شرکت نمونه
یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی
سال مالی منتهی به 29 اسفندماه 2×13
یادداشت .... ـ داراییهای زیستی غیرمولد :
|
گوساله گوشتی |
|
|
مقدار |
مبلغ |
|
تن |
میلیون ریال |
در 29 / 12 / 1 × 13 |
29 |
330 |
خالص تغییرات در ارزش منصفانه |
|
100 |
خرید |
|
29 |
فروش |
|
(99) |
برداشت |
|
(50) |
سایر تغییرات |
|
(10) |
در 29 / 12 / 2 × 13 |
5/19 |
300 |
ارزش منصفانه گوساله گوشتی براساس مفروضات اصلی زیر تعیین شده است :
الف . تغییرات عمده‌ای در شرایط بازار در سال آینده انتظار نمی‌رود.
ب . تمام گوساله‌های گوشتی به‌طور زنده و در بازار ... به‌فروش خواهد رسید.
ج . برای تعیین ارزش منصفانه از میانگین قیمت فروش در 10 روز آخر سال مالی استفاده شده است.
یادداشت .... ـ موجودیهای مواد و کالا :
|
2 × 13 |
1 × 13 |
||
|
بهای تمام شده |
ذخیره کاهش ارزش |
خالص |
خالص |
|
میلیون ریال |
میلیون ریال |
میلیون ریال |
میلیون ریال |
|
میوه یونجه جو |
40 60 59 |
(14) ـ ـ |
26 60 59 |
45 80 55 |
جمع |
159 |
(14) |
145 |
180 |
پیوست شماره 1 (ادامه)
شرکت نمونه
یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی
سال مالی منتهی به 29 اسفندماه 2×13
یادداشت ... ـ داراییهای زیستی مولد
جدول بهای تمام شده و استهلاک انباشته داراییهای زیستی مولد بشرح زیر است :
|
بهای تمام شده - میلیون ریال |
استهلاک انباشته - میلیون ریال |
مبلغ دفتری – میلیون ریال |
|||||||||
شرح اقلام |
مانده در 29/12/1×13 |
داراییهای اضافه شده |
داراییهای فروخته‌شده |
نقل‌وانتقالات وسایرتغییرات |
مانده در 29/12/2×13 |
مانده در 29/12/1×13 |
استهلاک دوره |
استهلاک انباشته داراییهای فروخته‌شده |
نقل و انتقالات و سایرتغییرات |
مانده در 29/12/2×13 |
مانده در 29/12/2×13 |
مانده در 29/12/1×13 |
گاوهای شیری |
250 |
50 |
(30) |
ـ |
270 |
29 |
8 |
(2) |
ـ |
35 |
235 |
221 |
گاوهای نر مولد |
178 |
137 |
(95) |
5 |
225 |
38 |
10 |
(3) |
ـ |
45 |
180 |
140 |
درختان میوه ثمردار |
205 |
10 |
(47) |
43 |
211 |
46 |
9 |
(4) |
ـ |
51 |
160 |
159 |
جمع |
633 |
197 |
(172) |
48 |
706 |
113 |
27 |
(9) |
ـ |
|
575 |
520 |
گوساله‌ها و تلیسه‌ها |
200 |
ـ |
(65) |
(5) |
130 |
|
|
|
|
|
130 |
200 |
درختان میوه قبل از ثمردهی |
80 |
158 |
ـ |
(43) |
195 |
|
|
|
|
|
195 |
80 |
جمع |
280 |
158 |
(65) |
(48) |
325 |
|
|
|
|
|
325 |
280 |
جمع کل |
913 |
355 |
(237) |
ـ |
031ر1 |
113 |
27 |
(9) |
ـ |
131 |
900 |
800 |
یادداشت .... ـ اطلاعات مقداری داراییهای زیستی مولد :
|
2×13 |
1×13 |
درحال بهره‌برداری : |
|
|
گاوهای شیری |
130 رأس |
124 رأس |
گاوهای نر |
15 رأس |
15 رأس |
|
|
|
درختان میوه ثمردار : |
|
|
سیب |
500 اصله |
450 اصله |
پسته |
310 اصله |
310 اصله |
|
|
|
قبل از بهره برداری : |
|
|
گوساله‌ها و تلیسه‌ها |
75 رأس |
72 رأس |
درختان پسته |
150 اصله |
150 اصله |
یادداشت .... ـ مقدار و ارزش منصفانه تولیدات کشاورزی برداشت شده طی دوره بشرح زیر است :
شرح اقلام |
مقدار |
ارزش منصفانه در زمان‌برداشت |
|
|
میلیون‌ریال |
|
گوشت میوه شیر |
10 تن 40 تن 12 هزار لیتر |
50 320 470 |
|
|
840 |
ارزش منصفانه میوه و گوشت باتوجه به قیمت عمده فروشی به‌ترتیب در بازار ..... و بازار ..... تعیین شده است. شیر تولیدی شرکت تماماً به کارخانه ... فروخته می‌شود و ارزش منصفانه آن براساس قیمت فروش توافق شده با این کارخانه تعیین شده است.
یادداشت ... ـ هزینه‌های تولید :
|
2×13 |
1×13 |
|
میلیون ریال |
میلیون ریال |
هزینه‌های خوراک دام |
462 |
340 |
هزینه‌های باروری |
120 |
48 |
هزینه‌های بهداشتی |
120 |
99 |
هزینه استهلاک داراییهای زیستی مولد |
27 |
10 |
هزینه استهلاک تجهیزات تولیدی |
31 |
14 |
هزینه کود و سم |
26 |
25 |
هزینه دستمزد کارکنان |
600 |
370 |
سایر هزینه‌های تولیدی |
25 |
45 |
|
411ر1 |
951 |
مخارج تخصیص یافته به داراییهای زیستی مولد |
( 188) |
( 216) |
|
223ر1 |
735 |
استاندارد حسابداری شماره 26
فعالیتهای کشاورزی
پیوست شماره 2
مبانی نتیجه‌گیری
پیشینه
1 . براساس مصوبه شماره 57 مورخ 7/5/1380 کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، کارهای تحقیقاتی لازم برای تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای کشاورزی توسط کارشناسان و گروه کارشناسی مدیریت تدوین استانداردها شروع شد. در فرایند تحقیقات، فعالیتهای زیرصورت گرفته است:
الف . بررسی روشهای حسابداری شرکتهایی که در زمینه کشاورزی فعالیت می‌کنند.
ب . مطالعه استانداردهای حسابداری تدوین شده توسط مراجع حرفه‌ای معتبر.
ج . بررسی تحقیقات انجام شده در زمینه حسابداری فعالیتهای کشاورزی.
د . نظرخواهی از برخی شرکتها که در زمینه کشاورزی فعالیت می‌کنند.
ﻫ . تشکیل جلسات متعدد گروه کارشناسی برای جمع بندی نتایج تحقیقات.
2 . کمیتـه تدویـن استانداردهـای حسابداری براسـاس نتایج مطالعات انجام شده و همچنین استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 41 با عنوان کشاورزی، تدوین استاندارد حسابداری شماره 26 با عنوان فعالیتهای کشاورزی را در دستور کار قرار داد و پس از حدود30 جلسه
بحث و تبادل‌نظر، متن پیشنهادی استاندارد تصویب شد.
دلایل تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای کشاورزی
3 . کمیته تدوین استانداردهای حسابداری به‌دلایل زیر تدوین استاندارد حسابداری مربوط به فعالیتهای کشاورزی را ضروری تشخیص داده است:
الف . استفاده از روشهای حسابداری متفاوت توسط شرکتها برای معاملات و رویدادهای مشابه،
ب . مستثنی شدن فعالیتهای کشاورزی از دامنه کاربرد بعضی از استانداردهای حسابداری موجود (همانند استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا و استاندارد حسابداری شماره 3 با عنوان درآمد عملیاتی)،
ج . ماهیت خاص فعالیتهای کشاورزی از جمله وجود دگردیسی زیستی، و
د . هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری باتوجه به تدوین استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 41 با عنوان کشاورزی.
اندازه‌گیری داراییهای زیستی
4 . برای اندازه‌گیری داراییهای زیستی مربوط به فعالیتهای کشاورزی دو رویکرد اصلی ارزش منصفانه و بهای تمام شده وجود دارد که هرکدام از این رویکردها مبتنی‌بر استدلالات خاصی است.
5 . کاربرد ارزش منصفانه برای اندازه‌گیری داراییهای زیستی مربوط به فعالیتهای کشاورزی براساس استدلالات زیر است :
الف . تغییرات ارزش منصفانه، آثار تغییرات ناشی از دگردیسی زیستی داراییهای زیستی را بهتر منعکس می‌کند،
ب . الگوی زمانی وقوع مخارج در موارد زیادی با الگوی دگردیسی زیستی متفاوت است،
ج . برای بسیاری از داراییهای زیستی بازار فعال وجود دارد و درنتیجه ارزش بازار قابل اتکا برای آنها وجود دارد،
د . به‌دلیل مشکلات تخصیص هزینه‌ها در رویکرد بهای تمام شده، در برخی از مواقع ارزش منصفانه از بهای تمام شده قابل اتکاتر است، و
ﻫ . اطلاعات مبتنی‌بر ارزش منصفانه مربوط تر از اطلاعات مبتنی‌بر بهای تمام شده تاریخی است.
6 . کاربرد بهای تمام شده برای اندازه‌گیری داراییهای زیستی مربوط به فعالیتهای کشاورزی براساس استدلالات زیر است :
الف . در بیشتر موارد، بهای تمام شده تاریخی از ارزش منصفانه قابل‌اتکاتر است، زیرا بهای تمام شده حاصل معاملات واقعی و دارای شواهد کافی است،
ب . ارزشهای منصفانه محصولات دارای نوسانات زیاد است و مبنای مناسبی برای اندازه‌گیری نیست،
ج . استفاده از ارزشهای منصفانه در هر دوره مالی هزینه تهیه اطلاعات را افزایش می‌دهد،
د . رویکرد بهای تمام شده رایج‌تر از رویکرد ارزشهای منصفانه است، و
ﻫ . در موردبرخی داراییهای زیستی به‌ویژه داراییهای زیستی مولد بازار فعال وجود ندارد.
7 . کمیته پس از انجام بررسیهای لازم به این نتیجه رسید که برای مقاصد اندازه‌گیری، داراییهای زیستی را به دو گروه داراییهای زیستی مولد و غیرمولد طبقه‌بندی کند. در مورد داراییهای زیستی مولد بازار فعالی هم‌اکنون وجود ندارد بنابراین استفاده از ارزش منصفانه به‌دلیل نبود ارزشهای بازار قابل اتکا به‌طور منظم مناسب نمی‌باشد. علاوه بر این شناسایی درآمدها و هزینه‌های تحقق نیافته داراییهای مولد در صورت سود و زیان یا صورت سود و زیان جامع مشکل‌آفرین است. به همین دلیل کمیته تشخیص داد که حسابداری داراییهای زیستی مولد بهتر است براساس استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان داراییهای ثابت مشهود انجام شود. اما داراییهای زیستی غیرمولد باید براساس ارزشهای منصفانه اندازه‌گیری شود مگر در موارد استثنایی که ممکن است اندازه‌گیری داراییهای زیستی غیر مولد براساس ارزشهای منصفانه، قابل اتکا نباشد.
8 . یکی از روشهای تعیین ارزش منصفانه استفاده از جریانهای نقدی تنزیل شده می‌باشد. کمیته به دلایل زیر این روش را نپذیرفته است :
الف . براورد جریانهای نقدی و همچنین نرخ تنزیل در محیط اقتصادی کشور بسیار قضاوتی خواهد بود و در اکثر موارد منجر به ارزشهای قابل اتکا نمی‌شود، و
ب . به‌دلیل گسترش دامنه قضاوت، زمینه تحریف صورتهای مالی تقویت می‌شود.
نحوه عمل مخارج زمان فروش
9 . براساس این استاندارد داراییهای زیستی غیرمولد براساس ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازه‌گیری می‌شود. مخارج زمان فروش شامل حق‌الزحمه پرداختی به واسطه‌ها، مالیات و عوارض مربوط می‌باشد. مخارج زمان فروش شامل هزینه حمل و سایر هزینه‌های لازم جهت انتقال دارایی به بازار نیست زیرا ارزش منصفانه در این استاندارد برابر ارزش بازار پس از کسر هزینه‌های حمل و سایر هزینه‌های لازم برای انتقال دارایی به بازار است.
10 . مخارج زمان فروش به این دلیل کسر می‌شود که مبلغ دفتری دارایی باید نشان‌دهنده منافع اقتصادی مورد انتظار دارایی باشد. ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش نشان‌دهنده منافع اقتصادی است که انتظار می‌رود در تاریخ ترازنامه از دارایی بدست آید. کسر نکردن مخارج براوردی زمان فروش موجب انتقال زیان به دوره‌های آتی می‌شود.
اندازه‌گیری تولیدات کشاورزی
11 . طبق این استاندارد، تولیدات کشاورزی در زمان برداشت باید به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازه‌گیری شود. پس از برداشت، این مبلغ به عنوان بهای تمام شده انتسابی تولیدات کشاورزی محسوب می‌شود و حسابداری آن براساس استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا خواهد بود.
12 . کمیته به دلیل وجود مشکلات تخصیص بهای تمام شده به تولیدات کشاورزی، هماهنگی مبنای اندازه‌گیری تولیدات کشاورزی برداشت شده از داراییهای زیستی غیرمولد با مبنای اندازه‌گیری این‌گونه داراییها، وجود ارزشهای منصفانه قابل اتکا و استفاده بعضی از شرکتها از روش ارزش منصفانه، به این نتیجه رسید که تولیدات کشاورزی در زمان برداشت باید براساس ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازه‌گیری شود. پس از زمان برداشت، برای هماهنگی روش اندازه‌گیری تولیدات کشاورزی با سایر موجودیها باید از روش بهای‌تمام شده طبق‌استاندارد حسابداری شماره 8 باعنوان حسابداری موجودی مواد و کالا استفاده شود.
